Jeśli wiesz, że w sprawie, którą się zajmujesz zostały ujawnione (lub przypuszczasz, że mogą być ujawnione) informacje dotyczące orientacji seksualnej lub tożsamości płciowej, to zadaj sobie poniższe pytania.
Czy orientacja seksualna i tożsamość płciowa ma znaczenie dla sprawy?
Nie należy pytać o te okoliczności.
Kwestie związane z orientacją seksualną i tożsamością płciową są istotne w niewielu przypadkach. Przykładowo fakt bycia w związku może mieć znaczenie dla potrzeby ustalenia wspólnego pożycia pary w sprawie dotyczącej wstąpienia w stosunek najmu po zmarłym partnerze.
Czasami mówienie o swoim życiu prywatnym może być trudne. Osoby LGBTI mogą czuć obawę i niechęć do mówienia o tych okolicznościach. Może być im trudniej, niż innym osobom mówić o szczegółach swojego intymnego życia.
Czy sprawa dotyczy tego, że ktoś dokonał czynu lub zachował się zakładając, że dana osoba ma określoną orientację seksualną lub tożsamość płciową albo ze względu na relację z tą osobą?
Przejdź do kolejnego punktu niżej.
Wtedy nie musi być konieczne dopytywanie o osobiste kwestie, ale wystarczające może okazać się skupienie na motywacji sprawcy.
Dyskryminacja przez asumpcję dotyczy sytuacji, w której ktoś przyjmuje, że dana osoba ma określoną cechę (bez względu na to, czy faktycznie ją posiada). Na przykład ktoś obraża mężczyznę niosącego tęczową flagę, uznając go za geja, bez względu na to, czy faktycznie tak jest, ale widoczna jest homofobiczna motywacja sprawcy.
Dyskryminacja przez asocjację ma miejsce wtedy, gdy ktoś doświadcza nierównego traktowania ze względu na więź, relację lub kojarzenie z osobą, która ma określoną cechę. Przykładowo matka jest gorzej traktowana w miejscu pracy, ponieważ jej córka jest lesbijką.
Por. wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie Coleman (17 lipca 2008 r.
C-303/06) dotyczącego dyskryminacji ze względu na opiekowanie się dzieckiem z niepełnosprawnością.
„Dyskryminacja ze względu na orientację seksualną jest tak samo poważna jak dyskryminacja ze względu na rasę, pochodzenie czy kolor skóry” — tak stwierdził Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu w sprawie Vejdeland i inni p. Szwecji (9.02.2020 r., skarga 1813/07), która dotyczyła rozpowszechniania homofobicznych ulotek.
Jeśli jest konieczne pytanie o kwestie związane z orientacją seksualną lub tożsamością płciową:
uprzedź, że musisz zapytać o te okoliczności
wyjaśnij, że ma to znaczenie dla sprawy
pytaj rzeczowo i konkretnie (np. pytaj o „partnera”, a nie o „przyjaciela”)
nie traktuj tego jak sensację
jeśli zapytałbyś/łabyś o te okoliczności osobę heteroseksualną, to zapytaj także osobę homoseksualną i transpłciową
sprawdź, czy uczestnik lub uczestniczka postępowania ma zapewnione warunki gwarantujące poszanowanie jego/jej intymności i prywatności podczas odpowiadania na pytania